نماز امام زماناز برخی روایات استفاده می‌شود هر یک از معصومان (علیهم‌السلام) به نمازی خاص سفارش نموده، بدان تأکید می‌کردند؛ یکی از این نمازها، نماز حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف) است. ۱ - نماز امام زمانبرخی عالمان بزرگ شیعه در کتاب‌های خود، نمازی را با عنوان نماز امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) نقل کرده‌اند که در این‌جا تعدادی از آنها اشاره می‌شود: ۱.۱ - دیدگاه راوندیقطب الدین راوندی (م ۵۷۳ ق) در الدعوات نماز حضرت حجت را همانند نماز صبح می‌داند؛ با این تفاوت که در هر رکعت إِیّٰاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّٰاکَ نَسْتَعِینُ صد مرتبه تکرار می‌شود و پس از نماز صد بار صلوات فرستاده می‌شود: «رکعتان فی کل رکعة الحمد مرة و مائة مرة إیّاک نعبد و إیّاک نستعین و یصلی علی النبی (صلي‌الله‌عليه‌وآله) مائة مرة بعد کل صلاة من هذه الصلوات ثم یسأل اللّه حاجته». ۱.۲ - دیدگاه سید بن طاووساز سید بن طاووس (م ۶۶۴ ق) در جمال الاسبوع نیز این‌گونه نقل شده است: «... صلاة الحجّة (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف) رکعتان یقرأ فی کلّ رکعة إلی إیّاک نعبد و إیّاک نستعین ثمّ یقول مائة مرّة إیّاک نعبد و إیّاک نستعین ثمّ یتمّ قراءة الفاتحة و یقرأ بعدها الإخلاص مرّة واحدة ثمّ یدعو عقیبها فیقول اللّهمّ عظم البلاء و...»؛ «... نماز حضرت حجت دو رکعت است که در هر رکعت، تا «ایاک نعبد» می‌خواند. آن‌گاه إِیّٰاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّٰاکَ نَسْتَعِینُ را صد مرتبه می‌گوید و پس از آن، سورۀ اخلاص را یک مرتبه می‌خواند. بعد از نماز دعای اللّهمّ عظم البلاء... را می‌خواند. ۱.۳ - دیدگاه کفعمیابراهیم بن علی عاملی کفعمی (م ۹۰۵ ق) نیز نماز آن حضرت را همانند جمال الاسبوع نقل کرده است. ۱.۴ - دیدگاه عاملی و مجلسیشیخ حر عاملی (م ۱۱۰۴ ق) در وسائل الشیعه و نیز علامه مجلسی (م ۱۱۱۱ ق) در بحار الانوار به نقل از سید بن طاووس نماز را به همان روش ذکر کرده‌اند. ۱.۵ - دیدگاه محدث نوریمحدث نوری (م ۱۳۲۰ ق) در این‌باره، دو نماز ذکر کرده است: نخست نمازی که یاد شد. دیگر نمازی است که منسوب به ناحیۀ مقدسه است. این نماز را محدث نوری در بابی که در آن، نمازهای مستحبی شب جمعه را نقل کرده، به عنوان روایتی منسوب به ناحیۀ مقدسه، این‌گونه آورده است: «من کانت له إلی اللّه حاجة فلیغتسل لیلة الجمعة بعد نصف اللّیل و یأتی مصلاّه و یصلّی رکعتین یقرأ فی الرّکعة الأولی الحمد فإذا بلغ إیّاک نعبد و إیّاک نستعین یکرّرها مائة مرّة و یتمّ فی المائة إلی آخرها و یقرأ سورة التّوحید مرّة واحدة ثمّ یرکع و یسجد و یسبّح فیها سبعة سبعة و یصلّی الرّکعة الثّانیة علی هیئته...»؛ «هرکس که از خداوند سبحانه و تعالی خواسته‌ای دارد، شب جمعه غسل کند، بعد از نیمه‌شب به نمازگاه خود رفته، دو رکعت نماز بدین ترتیب بخواند: در رکعت نخست وقتی به إِیّٰاکَ نَعْبُدُ؛ رسید آن را یکصد بار بگوید و سورۀ توحید را یک بار خوانده، سپس ذکر رکوع و دو سجده را هفت بار تکرار کند و رکعت دوم را نیز به همین ترتیب بخواند؛ خداوند سبحانه و تعالی حاجتش را برآورده خواهد کرد». (البته وی در داستان مسجد جمکران این نماز را به گونه‌ای متفاوت از دو نماز یاد شده ذکر کرده است). ۲ - نتیجه بحثناگفته نگذارم اگرچه امروزه نماز دوم، به عنوان نماز حضرت مهدی (علیه‌السلام) مشهور شده است، نقل‌های نخست از بزرگان نشان می‌دهد نماز امام زمان (علیه‌السلام) همان نمازی است که ابتدا قطب راوندی نقل کرده است و آنچه محدث نوری نقل کرده، نماز مستحبی است که به ناحیۀ مقدسه منسوب است. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه مهدویت، سلیمیان، خدامراد، ص۴۴۹، برگرفته از مقاله «نماز امام زمان». |